Bu'r Dyn Hysbys a'i fyd yn bwysig ym mywyd Cymru tan yn gymharol ddiweddar; yn wir, am ganrifoedd lawer, roedd iddo safle arbennig mewn cymdeithas fel meddyg a chynghorwr. Ond cafodd ei gollfarnu a'i gondemnio'n llym gan grefyddwyr y ganrif ddiwethaf, a phrin fu'r ymdrech, wedi hynny, i'w ddeall.
Beth oedd ei gyfrinachau? A fedrai iachau? A fedrai broffwydo'r dyfodol, neu ddarganfod pethau coll? Ai seryddwr neu lysieuydd oedd e? A fedrai gysylltu a'r meirw? Ai drwg ai da oedd ei amcanion?
Y mae'r llyfr hwn yn cynnig atebion, yn bennaf ar sail hanes dau Ddyn Hysbys - John Harries, Cwrtycadno, a'r Dyn Hysbys o Sir Ddinbych. Dangosir bod i'w dysg ddewinol wreiddiau sy'n ymestyn mor bell a'r Aifft; ac nad twyll mohoni - y mae ystyr a phwrpas i'r cyfan.